Woningcorporaties

Succes ‘Bouwstromen’ zorgt voor versnelling

dinsdag 23 april 2024

De achterstand in de woningbouw vraagt om sneller en meer betaalbaar te bouwen. Een veel genoemde methode is conceptueel bouwen: bouwen uit de catalogus. Maar er is meer. Dat is de Bouwstromenmethode. Deze term wordt omschreven als: regionale samenwerkingsverbanden voor het inkopen, ontwikkelen en/of realiseren van conceptuele woningen. Hieronder worden enkele succesfactoren genoemd. Aedes heeft dit recent weer opgepakt. Hier delen we de belangrijkste resultaten.

Samenwerking

• Corporaties moeten in staat zijn om als één organisatie te opereren – dat maakt hen een betrouwbaardere en stevige samenwerkingspartner. Bijvoorbeeld: één bestuurder voor de aansturing, één inkoper per project, één jurist die alle corporaties in het betreffende project bijstaat.

• Zorg dat gemeenten actief deelnemers zijn van de samenwerking. Bijvoorbeeld door de gemeente te betrekken bij het selecteren van de aanbieders of producten. Dit zorgt ervoor dat gemeenten vooraf nadenken over de ruimtelijke kwaliteit.

• Verdiep je in de verschillende en soms conflicterende belangen van betrokkenen en maak dit bespreekbaar. Een corporatie heeft bijvoorbeeld baat bij een soepel proces en een kostenefficiënte woning, terwijl een marktpartij belang heeft bij de continue afname van hun woningen. In een Bouwstroom worden die belangen bij elkaar gebracht. Door transparant over je belangen te zijn ontstaat een open samenwerking. 

• Zorg dat de partijen onderling hetzelfde doel voor ogen hebben in de samenwerking, dat geeft focus op het gemeenschappelijke resultaat. Een voorbeeld is de provincie Noord-Holland. Hier kwamen bouwers, gemeenten en corporaties tijdens een tweedaags gesprek tot de conclusie om het proces van vergunning tot bouw te versnellen en kozen bewust niet voor de prijs.

Rol

• Zorg dat de mate waarin direct betrokkenen bij corporaties, gemeenten en aanbieders de benodigde verandering in hun rol realiseren. In Bouwstroom Noord wordt de samenwerking tussen de bouwer en de corporatie als gelijkwaardig beschouwd. Dat is een verandering ten opzichte van het traditionele proces dat gebaseerd is op opdrachtgever-opdrachtnemer. Gelijkwaardige partners schakelen echter sneller zo blijkt.

• Waar de corporatieontwikkelaar voorheen zelf met de architect het ontwerpproces doorliep, verschuift die ontwerpverantwoordelijkheid voor een deel naar de leverancier. De gemeente moet haar rol in het proces ook veranderen. De rol van de gemeente wordt nu visievormend of kaderstellend in plaats van toetsend per ontwerpfase. De aanbieder krijgt een grotere verantwoordelijkheid in het ontwerp en de kwaliteit en gaat een langjarige verbinding aan.

 

Literatuur

De Bouwstromen; Onderzoek naar het succes, de lessen en de toekomst van de Bouwstromen de-bouwstromen-het-onderzoeksrapport (aedes.nl)

Conceptueel bouwen en bouwstromen; in gesprek over versnelling woningbouw door inkoop van woonconcepten, VTW Handreiking 2022 https://aedes.nl/media/document/handreiking-conceptueel-bouwenvtwpdf

Versnellen in gebiedsontwikkeling via bouwstromen, Regien van Adrichem, in: Stedelijke Transformatie, 21 juni 2022 https://stedelijketransformatie.nl/actueel/stedelijke-transformatie-nieuws/versnellen-in-gebiedsontwikkeling-via-bouwstromen